Drukuj

gazeta

Oblicze współczesnych polskich i emigracyjnych, czasopism społecznych, kulturalnych, literackich i artystycznych znacznie różni się od obrazu, jaki znamy z przeszłości, tak pod względem nakładów jak i zawartości. Chociaż pełna lista ukazujących się tytułów jest trudna do ustalenia, to niewiele jest periodyków, które swoim zasięgiem obejmują cały kraj i narzucają ton dyskusji o sprawach kultury i sztuki, kształtują kanon estetyczny i gust literacki. Taką funkcję w dwudziestoleciu międzywojennym pełniły na przykład „Wiadomości Literackie” w okresie II wojny światowej „Sztuka i Naród”, po roku 1945: „Kuźnica”, „Odrodzenie”, „Twórczość”, „Tygodnik Powszechny”, „Współczesność”, „Nowy Wyraz” czy paryska „Kultura” i londyńskie „Wiadomości”, a po 1989 roku – „Książki”, „Tygodnik Literacki”, „Kresy”, „Nowy Nurt” (podajemy tylko przykłady). Dyskusja taka – jeśli już się dzisiaj odbywa – to raczej w telewizji, radiu (przede wszystkim w TVP Kultura, na antenie Polskiego Radia, zwłaszcza programu II, lokalnych rozgłośni radiowych i internecie albo na łamach najpopularniejszych dzienników i tygodników opinii. Niektóre z nich znacznie rozbudowały działy literackie, wydają samoistne lub nietworzące odrębnej całości dodatki, patronują najbardziej prestiżowym nagrodom literackim. Liczne, będące na wysokim poziomie edytorskim i merytorycznym, czasopisma kulturalne, literackie i artystyczne pozostają mało zauważane – powstają i są rozpowszechniane w ograniczonym zasięgu, a przestrzenią publiczną, która je gromadzi jest najczęściej biblioteka. Pomijając wersję elektroniczną, która na ogół istnieje i jest symultanicznie redagowana i edytowana w sieci.

Biblioteka jest miejscem, w którym takie czasopisma się gromadzi, często digitalizuje i wprowadza do obiegu czytelniczego, umieszczając w bibliotece cyfrowej, poprzez którą mają one szansę znaleźć swojego odbiorcę. Zdarza się, że biblioteki i stowarzyszenia bibliotekarskie są również wydawcami tego typu czasopism.

Celem konferencji jest próba uchwycenia skali i charakteru zjawiska obecności czasopism społecznych, kulturalnych, literackich, artystycznych w aspekcie bibliograficznym i prasoznawczym, jak również z perspektywy komunikacji społecznej i wydawniczej. Czasopisma te bowiem są często elementem życia kulturalnego, literackiego i społecznego, współtworzą tożsamość środowiska i regionu, są elementem integrującym określone grupy literackie, społeczne, zawodowe, etniczne. Aspekt ten wydaje się być obecnie bardzo ważny.

Równocześnie jednak pragniemy zwrócić uwagę na kwestie praktyczne, związane już bezpośrednio z tworzeniem, promocją, rozpowszechnianiem i udostępnianiem czasopism przez współczesne biblioteki. Chcielibyśmy, aby konferencja była okazją do wymiany doświadczeń w tym zakresie.

Odwołując się do istniejącej literatury przedmiotu w omówionym zakresie, podejmiemy próbę stworzenia aktualnej mapy współczesnego czasopiśmiennictwa społecznego, kulturalnego, literackiego i artystycznego. Jego recepcji. Zastanowimy się nad relacją: współczesny pisarz a czasopismo dzisiaj; nad młodoliterackimi dążeniami artykułowanymi poprzez prasę i twórców; czasopismem jako instytucją życia literackiego i społecznego oraz kultury literackiej. Spróbujemy również określić i zdefiniować rolę, jaką spełnia w tej sytuacji komunikacyjnej BIBLIOTEKA.

W ramach konferencji przewidujemy ogólnopolskie spotkania i debaty panelowe redaktorów naczelnych najważniejszych współczesnych czasopism tego rodzaju. Zastanowimy się, czy potrzebne są nam czasopisma kulturalne i literackie; czy czytamy te czasopisma i czy mają one wpływ na współczesne życie społeczne, literackie, kulturę literacką, debiut literacki, krytykę literacką i inne.

Inspiracją w dyskusji o podjętej problematyce mogą być publikacje, których autorzy próbowali opisać sytuację wspomnianych periodyków. Przywołam tu kilka książek i artykułów (są to tylko przykłady): Jolanta Chwastyk-Kowalczyk, Rynek czasopism literacko-artystycznych w Polsce po 1989 r., Rocznik Bibliologiczno-Prasoznawczy tom 5/16, Kielce 2013; Piotr Marecki, Pospolite ruszenie: czasopisma kulturalno-literackie w Polsce po 1989 roku, Kraków 2005; Boom i kryzys: nowe czasopisma literacko-artystyczne i społeczno-kulturalne w Polsce po roku 1980, pod red. Magdaleny Rabizo-Birek, Rzeszów 2012; Pisma kulturalne w Polsce po 1989 roku. Leksykon, pod red. Jacka Gałuszki, Grażyny Maroszczuk, Agnieszki Nęckiej, Katowice 2010; Liternet: literatura i internet, red. Piotr Marecki, Kraków 2002; Tomasz Mielczarek, Od Nowej Kultury do Polityki. Tygodniki społeczno-kulturalne i społeczno-polityczne PRL, Kielce 2003; Andrzej Buck, Czasopisma literackie młodych 1944
-1971. Szkice, Zielona Góra 1992.

 W imieniu Rady Programowej
dr Andrzej Buck
Dyrektor WiMBP im. C. Norwida w Zielonej Górze, kierownik konferencji
dr Przemysław Bartkowiak
sekretarz konferencji

 

Zaproszenie na konferencję [pdf]
Formularz zgłoszeniowy [doc]

 

 

 

 

 

Granica fotografie designed by Kstudio - Freepik.com